بررسی جامعه شناختی مصرف سینما (مطالعه موردی شهر مشهد)

پژوهش حاضر در پی بررسی ذائقه سینمایی طبقات و گروه های مختلف با تاکید بر دو متغیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی و سرمایه فرهنگی می باشد. علاوه بر متغیرهای اصلی، رابطه متغیرهای جنسیت، سن، تحصیلات و منزلت شغلی نیز به صورت اکتشافی با متغیر ذائقه سینمایی افراد سنجیده شده است. در بخش مبانی نظری از دیدگاه های پی یر بوردیو استفاده شده است. تحقیق با روش پیمایش، با استفاده از ابزار پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در بین 410 نفر از شهروندان بالای 15 سال شهر مشهد انجام گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، متغیر سن رابطه معناداری با ذائقه سینمایی افراد ندارد اما بین جنسیت، تحصیلات و منزلت شغلی با ذائقه سینمایی افراد رابطه معنادار وجود دارد. ارزش هنری و اجتماعی ذائقه سینمایی مردان و افراد با تحصیلات و منزلت شغلی بالا، بیشتر از زنان و افراد با تحصیلات و منزلت شغلی پایین است. بر اساس یافته های اصلی پژوهش متغیرهای پایگاه اجتماعی- اقتصادی و سرمایه فرهنگی از طریق متغیر دانش سینمایی بر ذائقه سینمایی افراد تاثیر می گذارند اما قدرت تبیین مدل اندک است. در واقع، نتایج پژوهش، سخن گفتن از نظریه طبقاتی ذائقه ها را در جامعه شهری ایران و یا حداقل شهر مشهد با شک و تردید همراه می سازد. نظریه طبقاتی بودن مصرف فرهنگی بوردیو در پژوهش حاضر نتوانست تبیین مناسبی ارائه دهد. به نظر می رسد، ذائقه مصرف کنندگان امروزی در الگوهای طبقاتی پیشین قرار نمی گیرد و باید نظریات جدید (همچون نظریات پیترسون) را به آزمون کشید.